પ્રકરણ ૫ સુભાષિત વૈભવ 

1. विकल्पेभ्यः समुचितम् उत्तरं चित्वा लिखत ।

1. चलाचले संसारे किं निश्चलम् ?   

A. यौवनम्

B. कीर्ति

C. वित्तम्

D. चित्तम्

2. के शान्तिम् इच्छन्ति?

A. घनिकाः

B. पार्थिवाः

C. साधवः

D. नीचाः

3. राजानः कैः पश्यन्ति ?

A. वेदैः

B. शास्त्रैः

C. चारैः

D. नेत्रैः

4. पापस्य कारणं किम् ?

A. अज्ञानम्

B. क्रोधः

C. लोभः

D.कामः

5.तक्षकस्य विषं कुत्र भवति ?

A.पुच्छे 

B.सर्वाङ्गे  

C.मस्तके 

D. दन्ते 

2. एकवाक्येन संस्कृतभाषया उत्तरत । 

1. जडाय किं देयम् ?

उत्तरम् : जडाय ज्ञानं देयम् । 

2.लोभात् किं प्रभवति ? 

उत्तरम् : लोभात् क्रोधः प्रभवति ।

3. वृश्चिकस्य विषं कुत्र भवति ? 

उत्तरम् : वृश्चिकस्य विषं तस्य पुच्छे भवति।

3.उदाहरणानुसारं शब्दरूपाणां परिचयं कारयत । 

उदाहरणम् : ज्ञानाय ( ज्ञान , अकारान्त – नपुंसकलिङ्गम् , चतुर्थी , एकवचनम् )

( 1 ) गुणाः -પ્રથમા , બહુવચન, 

अकारान्त: गुण: शब्द:, पुलिङ्गम्


( 2 ) मक्षिका -પ્રથમા , એકવચન  , 

आकारन्त: , मक्षिका शब्द: स्त्रीलिङ्गम्


( 3 ) दरिद्राय -ચતુર્થી , એકવચન 

अकारान्त:, दरिद्र: शब्द: , पुलिङ्गम्


( 4 ) लोकात् - પંચમી , એકવચન , 

अकारान्त: , लोक: शब्द: , पुलिङ्गम्


( 5 ) उत्सवे -સપ્તમી , એકવચન , 

अकारान्त: ,उत्सव: शब्द: ,पुलिङ्गम्

4. मातृभाषायाम् उत्तरत । 

1. પાઠકના કેટલા ગુણ છે ? 

જવાબ: પાઠકના છ ગુણ છે . મધુરતા, અક્ષરોની અભિવ્યક્તિ, પદોનો છેદ, સારો સ્વર ધીરજ અને લય

2. દરિદ્રને શું આપવું જોઈએ ? 

જવાબ: દરિદ્ર અને ધનનું દાન આપવું જોઈએ.

3. કવિ બાંધવ કોને માને છે ?

જવાબ: જે ઉત્સવ પ્રસંગે, સંકટના સમયમાં, દુકાળ ના વખતે, શત્રુઓ સાથેના યુદ્ધમાં, રાજ દ્વારે અને સ્મશાનમાં આપણી સાથે હોય તેને કવિ બાંધવ માને છે.

5. सन्धिविच्छेदं कुरुत । 

( 1 ) चलाचलमिदम् । -चल + अचलम +  इदम

( 2 ) व्रणमिच्छन्ति । - व्रणम् + इच्छन्ति

( 3 ) पदच्छेदस्तु । -पदच्छेदः ( पद – दः ) + तु

6.श्लोकानां पूर्तिः करणीया । 

( 1 ) चलं चित्तं ......... स जीवति ॥ 

उत्तरम्:

चलं वित्तं चलं चित्तं चले जीवितयौवने । 

चलाचलमिदं सर्व कीतिरिव हि जीवति ।। 

( 2 ) दरिद्राय धनं......... च भोजनम् ॥

उत्तरम्:

दरिद्राय धनं देयं ज्ञानं देयं जडाय च । 

पिपासिताय पानीयं क्षुधिताय च भोजनम् ।।